Τρίτη 18 Μαρτίου 2014

Φιλόδημος ο Γαδαρηνός, επικούρειος φιλόσοφος (110 π.χ.χ.-35 π.χ.χ.)

Ὠς τούτου μόνον ἀρέσκει εἰπεῖν, ὅτι βίος οὗτος ἅριστος ἐφ' ᾦ ἡ πλείστη συνείη εὐημερία και εἰρήνη καί ἐλαχίστη παρενοχλοῦσα φροντίς.

Αρεσκόμαστε να λέμε μόνον τούτο, ότι ο άριστος βίος είναι τέτοιος, εφόσον συνάπτει την περισσότερη ευημερία και ειρήνη και την ελάχιστη παρενοχλούσα φροντίδα.

Φιλόδημου, περί Οικονομίας

αποδ. Τάκης Παναγιωτόπουλος

Κυριακή 2 Μαρτίου 2014

Το μακάριον και άφθαρτον ον (δηλαδή οι Θεοί) ούτε το ίδιο έχει πράγματα ούτε τα παρέχει σε άλλους, ούτε ξεσπά με οργή  σε άλλα όντα και ούτε κάνει χάρες. Διότι αυτά είναι γνωρίσματα ασθενούς όντος.

Τὸ μακάριον καὶ ἄφθαρτον οὔτε αὐτὸ πράγματα ἔχει οὔτε ἄλλῳ παρέχει, ὥστε οὔτε ὀργαῖς οὔτε χάρισι συνέχεται· ἐν ἀσθενεῖ γὰρ πᾶν τὸ τοιοῦτον.

Επίκουρου Κύρια Δόξα Ι 
Κατ΄ αρχήν τον Θεό να τον θεωρείς σαν ένα ον άφθαρτο και μακάριο, όπως μας τον παρουσιάζει η κοινή σε όλους μας παράστασή του και να μην του αποδίδεις ιδιότητες και συμπεριφορές που είναι ξένες προς την αφθαρσία και αταίριαστες στην μακαριότητά του.

πρῶτον μὲν τὸν θεὸν ζῷον ἄφθαρτον καὶ μακάριον νομίζων, ὡς ἡ κοινὴ τοῦ θεοῦ νόησις ὑπεγράφη, μηθὲν μήτε τῆς ἀφθαρσίας ἀλλότριον μήτε τῆς μακαριότητος ἀνοίκειον αὐτῷ πρόσαπτε·

Επίκουρος, επιστολή προς Μενοικέα Δ.Λ. 10.123
Οι Θεοί βέβαια υπάρχουν διότι η γνώση που έχουμε γι΄αυτούς είναι εναργής (ξεκάθαρη, ολοφάνερη και καθολική).

θεοὶ μὲν γὰρ εἰσίν· ἐναργὴς γὰρ αὐτῶν ἐστιν ἡ γνῶσις.

Επίκουρος, επιστολή προς Μενοικέα Δ.Λ. 10.123 
Στηριζόμενοι λοιπόν στις αισθήσεις, στις απλές επιβολές είτε στις διανοητικές ή σε όποιο άλλο κριτήριο καθώς επίσης και στα υπάρχοντα πάθη, μπορούμε να βγάζουμε συμπεράσματα και για όσα επιδέχονται επιβεβαίωση και για τα άδηλα.

Ἔτι τε κατὰ τὰς αἰσθήσεις δεῖ πάντα τηρεῖν καὶ ἁπλῶς τὰς παρούσας ἐπιβολὰς εἴτε διανοίας εἴθ' ὅτου δήποτε τῶν κριτηρίων, ὁμοίως δὲ καὶ τὰ ὑπάρχοντα πάθη, ὅπως ἂν καὶ τὸ προσμένον καὶ τὸ ἄδηλον ἔχωμεν οἷς σημειωσόμεθα.

Διογένης Λαέρτιος 10.38

Τα πάθη ή αλλιώς τα συναισθήματα λένε (οι επικούρειοι) πως είναι δύο, η ηδονή (δηλαδή η τέρψη, η ευχαρίστηση) και η αλγηδόνα ή αλλιώς ο πόνος. Υπάρχουν σε όλα τα ζώα και το πρώτο είναι οικείο ενώ το άλλο ξένο. Πάνω σ’ αυτά κρίνουμε τις προτιμήσεις και τις αποφυγές στην ζωή μας.


Πάθη δὲ λέγουσιν (fg. 260 Us.) εἶναι δύο, ἡδονὴν καὶ ἀλγηδόνα, ἱστάμενα περὶ πᾶν ζῷον, καὶ τὴν μὲν οἰκεῖον, τὴν δὲ ἀλλότριον· δι' ὧν κρίνεσθαι τὰς αἱρέσεις καὶ φυγάς.

Διογένης Λαέρτιος 10.34
«Εμείς στραφήκαμε στη φιλοσοφία για να ζήσουμε ευτυχισμένοι έχοντας πρώτα κατακτήσει το σκοπό της ζωής όπως μας τον θέτει η ίδια η φύση».


πρὸς τὴν αὐτὴν ὡρμήσαμε πρᾶξιν, ἀλλ' ὅπως εὐδαιμονήσωμεν τὸ επιζητούμενον ὑπὸ τῆς φύσεως κτησάμενοι τέλος 

Διογένης Οινοανδέας - Αποσπ. 28

αποδ. Τάκης Παναγιωτόπουλος